ساخت طرح مقاله پژوهشی (بخش سوم)
طرح مقاله شمای کلی از چیزی است که تصمیم داریم برای ساخت مقاله از آن استفاده کنیم. برای شروع ساخت شمای کلی و طرح مقاله، یک کاغذ سفید بردارید و یا یک فایل خام ورد ایجاد کنید. ایجاد طرح برای نوشتن مقالات پژوهشی گام مهمی به شمار می‌آید. تعین رئوس مطالب به شما کمک میکند تا روی کار خود متمرکز شوید؛ و همچنین به روند نوشتن سرعت می‌بخشد. به یاد داشته باشید که یک طرح خوب طرحی نیست که تمامی اطلاعات ریزودرشت پاراگراف‌ها را شامل شود بلکه؛ طرحی خوب است که تنها اطلاعات اصلی و مهم را در برگیرد اطلاعاتی همچون؛
- شرح و بیان مسئله اصلی؛ این بخش نقشهٔ مقاله است. قسمتی است که به خواننده می‌گوید که چه اطلاعاتی از خواندن این مقاله دریافت خواهد کرد. تفسیری برای موضوع اصلی.
- نکات کلیدی و موضوع اصلی که در متن هر پاراگراف شرح داده‌شده است.
- ترتیب معقولی برای قرارگیری بندها
- شرح پایانی؛ بیان آنچه بعد از مطالعهٔ مقاله با اثبات رسانده‌ایم و یا خواننده را برایش توجیه کرده‌ایم.
بیان مسئله ی آزمایشی در طرح مقاله
اکثر مقالات پژوهشی به استدلال بر اساس شواهد و دلایل نیاز دارند و شما آن را به کمک تجزیه‌وتحلیل‌هایتان فراهم می‌کنید. شما استدلال خود را به کمک بیان مسئله (thesis statement) در طرح مقاله معرفی خواهید کرد و تمامی پاراگراف‌های متن، وابسته به مسئلهٔ بیان‌شده خواهند بود. بیان مسئله باید؛
- استدلالی و قابل‌بحث باشد. شما نمی‌توانید از مواردی که برای همه اثبات‌شده است و به‌عنوان حقیقت از آن یاد می‌شود مثل «آسمان آبی است» برای عنوان مسئله استفاده کنید.
- متقاعدکننده باشد، مسئلهٔ شما باید بر پایهٔ مدارک و شواهد دقیق باشد. نباید غیرمتعارف و یا غیرقابل اثبات باشد.
- متناسب با موضوع انتخابی. به یاد داشته باشید که همواره به عناصر و موضوعات اصلی تکلیف خود، پایبند باشید.
- با توجه به زمانی که در اختیاردارید قابل مدیریت باشد. مسئلهٔ خود را محدود و متمرکز نگه‌دارید. به‌این‌ترتیب می‌توانید درزمانی که در اختیارتان قرار داده‌شده است به اهداف خود برسید.
از مسئله‌ای که قصد بیان آن رادارید را در ابتدای طرح مقالهٔ علمی یاد کنید. تمام موضوعاتی که در ادامهٔ مقاله به آن اشاره می‌شود، با مسئلهٔ اصلی وابستگی دارد. پس با نوشتن مسئله اصلی با حروف بزرگ و Bold در ابتدای کار کمک می‌کنید که همواره آن را در ذهن خود حفظ نمایید.
بیان اطلاعات‌پایه و زمینه‌ساز در طرح مقاله
اطلاعات پایه‌ای لازم را مطرح کنید. بسیاری از مقالات در ابتدا بخشی دارند که در آن به توضیح نکات کلیدی برای خواننده می‌پردازند. این نکات زمینه‌ساز، باعث درک بهتر موضوع از سمت خواننده می‌شوند. در برخی دیگر از موارد در بخش آغازین لازم است که نویسنده نظر دیگر محققان حول موضوع موردبحث را ارائه دهد.
اطلاعاتی که نیاز دارید تا درستی مسئله یا همان thesis statement را ثابت کنید را مطرح کنید. به چه شواهدی احتیاج دارید تا ثابت کنید حق با شماست؟ شواهد متن، تصویری، تاریخی و یا علمی؟ آیا به نظر یک کارشناس نیاز دارید؟ به یادداشت های خود که در مراحل قبل تهیه کرده اید نگاهی بیندازید تا برخی از شواهد را پیدا کنید.
طرح کلی بدنهٔ پاراگراف‌ها
بدنهٔ پاراگراف‌ها جایی است که تحقیقات و تجزیه تحلیل‌های شما در آن نقش‌آفرینی می‌کنند. هر پاراگراف از چند جملهٔ کوتاه یا بلند تشکیل‌شده است و تمامی این جملات یک مضمون و ایدهٔ مشترک را مطرح می‌کنند. در حالت ایده‌آل بدنهٔ هر پاراگراف توضیحاتی اضافه‌تر نسبت به پاراگراف قبلی خود نسبت به یک موضوع مشترک را بیان میکند. معمولاً بدنه‌ی پاراگراف تشکیل‌شده از؛
- جمله‌ای که معرف موضوع جملات بعدی است. درواقع جمله‌ای به‌اختصار بیان میکند ما در این پاراگراف قصد بیان چه چیزی راداریم
- ارائهٔ شواهد. نقل‌قول‌ها و نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات علمی تشکیل‌دهندهٔ این قسمت هستند.
- تحلیل شما از این شواهد
- آنچه دیگر محققان در مورد این شواهد مطرح کرده‌اند
- شرح پایانی و یا دو نکته در مورد اهمیت موضوع یادشده
سازمان‌دهی بدنهٔ پاراگراف‌ها
بدنهٔ هر پاراگراف مستقل است درعین‌حال مجموعهٔ پاراگراف‌ها در کنار هم به اثبات درستی مسئلهٔ بیان‌شده کمک می‌کنند. در نظر داشته باشید که پاراگراف‌های شما قرار است به چه شکل به هم مرتبط شوند و این ارتباط را در طرح مقاله ی خود ذکر کنید. به دنبال ساختاری معقول و قانع‌کننده برای بدنهٔ پاراگراف‌های خود باشید. با توجه به حفظ موضوع اصلی مقاله، بدنه پاراگراف‌های خود را به شکلی سازمان‌دهی کنید که؛
- زمان‌بندی در آن‌ها حفظ شود. اگر مقالهٔ شما حول ک واقعهٔ تاریخی نوشته می‌شود، وقایع و کلیدواژه‌های مربوط به هر دورهٔ زمانی باید در جایگاه خود قرار بگیرد.
- مفاهیم بیان شود. ممکن است شما بخواهید مفاهیم موجود در موضوع اصلی را یک‌به‌یک موردبحث قرار دهید. برای مثال فرض کنید مقاله شما در مورد رفتارهای مردم است. پس باید این رفتارها را با توجه به جنسیت، نژاد و دیگر عوامل تفکیک کنید.
- از مقیاس بندی استفاده کنید. برای مثال اگر شما قصد نوشتن مقاله‌ای در مورد اثرات واکسن داشته باشید. باید اثرات با توجه به تراکم جمعیت دسته‌بندی کنید؛ یعنی اثر واکسن در روستا، شهر، مردم یک منطقه و …را به تفکیک بررسی نمایید.
- از ساختار yes-no-so استفاده کنید. در این ساختار ارائهٔ یک ایده یا یک جنبهٔ فکری به‌منظور Yes شناخته می‌شود نظر متضاد و در مقابل ایدهٔ بیان‌شده No تلقی می‌شود. درنهایت شما با کنار هم قرار دادن هر دو عقیده و استخراج بهترین استدلال‌ها یک تئوری جدید ایجاد می‌کنید و آن را so در نظر می‌گیرید. برای مثال گفته می‌شود طب سوزنی سلامتی را به شما برمی‌گرداند و در مقابل عده‌ای معتقدند که طب سوزنی خرافه‌ای بیش نیست. پس شما بررسی کنید که چرا هرکدام از طرفین این عقیده را در مورد طب سوزنی دارند و کدام‌یک مورد درست و کدام‌یک غلط است.
- از عبارات ربطی بین جملات تشکیل‌دهندهٔ بدنهٔ پاراگراف استفاده کنید. با استفاده از این عبارات خواننده متوجه می‌شود که شما در انتهای صحبت‌های خود قصد اثبات چه چیزی رادارید.
قسمت‌هایی که در اولویت دوم قرار دارند را مطرح کنید.
بسته به زمینه و عناصری که در مقالهٔ شما قرار خواهند گرفت، قسمت‌هایی وجود دارند که در اولویت دوم قرارگرفته‌اند و بیان آن‌ها می‌تواند لازم باشد. این بخش‌ها می‌توانند با توجه به شرایط و موضوع متفاوت باشند. مشورت با مربی می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری برای استفاده یا عدم استفاده از این بخش‌ها کمک کند. این قسمت‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد؛
- چکیده
- مروری بر مقالات
- اشکال و ارقام علمی
- بخش نتیجه‌گیری
- ضمیمه
- بخش کتابشناسی و…
نتیجه‌گیری
آوردن بخشی به‌عنوان نتیجه‌گیری آخرین تلاش شما برای اثبات درستی مسئله‌ای که بیان کردید، است. یک پایان باز و بدون نتیجه‌گیری می‌تواند ارزش کار شمارا پایین بیاورد درحالی‌که یک نتیجه‌گیری دقیق و قوی می‌تواند دیدگاه شمارا ثابت کند. نتیجه‌گیری بسته به زمینهٔ موردتحقیق شما می‌تواند اثرات دیگری هم داشته باشد.
به شرایطی که مغز شما برای نوشتن همکاری نمی‌کند، غلبه کنید.
نترسید. اکثر مردم حداقل یکبار در زندگی‌شان با writer’s block یعنی شرایطی که مغزشان برای نوشتن قفل می‌شود، روبه‌رو شده‌اند به‌خصوص زمانی که مسئولیت سنگین نوشتن یک مقاله را به عهده می‌گیرند. در این شرایط سعی کنید کمی استراحت کنید و به مغز خود زمان تنفس بدهید.
از تکنیک Free Writing استفاده کنید؛ یعنی بدون توجه به‌غلط املایی، رعایت دستور زبان، جمله‌بندی‌های خوانا و… شروع به نوشتن کنید. این کار ذهن شمارا باز میکند. اگر قبلاً زمان زیادی را به تحقیقات و نوشتن اختصاص می‌دادید حالا زمان آن است که کمی از طرح مقاله و تحقیقات فاصله بگیرید. به‌جای آن بدون توجه به نکاتی که برای تولید طرح گفته شد، هر چه که میدانید با موضوع اصلی در ارتباط است را بنویسید. به خود یادآوری کنید که کدام قسمت از مقاله را بیشتر دوست داشتید و برای نوشتن آن هیجان‌زده بودید.
نوشتن یک بخش جدید را آغاز کنید. شما موظف نیستید که از صفرتا صد یک مقاله را به ترتیب بنویسید. ازآنجایی‌که طرح کلی مقاله را قبلاً تهیه‌کرده‌اید، پس اگر ترتیب نوشتن پاراگراف‌ها را رعایت نکنید مشکلی پیش نخواهد آمد. در واقعی زمانی که بر اساس طرح اصلی این پاراگراف‌ها در کنار هم قرار بگیرند شما به یکپارچگی مورد انتظارتان در مطالب می‌رسید.
اگر به جمله یا مفهوم پیچیده ای برخوردید که درست متوجه آن نمیشوید. یکبار آن را با صدای بلند برای خود توضیح دهید. در مورد مفهوم جمله یا موضوع با دوستان و خانواده ی خود حرف بزنید و سعی کنید موضوع را کاملا برای آن‌ها توضیح بدهید. بعد از اینکار نوشتن در مورد موضوع برای شما آسان تر خواهد بود.
اجازه دهید اولین پیش‌نویس‌تان ناقص باشد.
اولین نسخه‌ی پیش‌نویس هیچ‌گاه عالی و بدون نقص نخواهد بود. شما همیشه فرصت خواهید داشت تا جملات سنگین و عیوب متن خود را اصلاح کنید. اگر جایی ازجمله کلمه‌ای نیاز به اصلاح داشت آن را هال لایت کنید تا در اولین فرصت روی آن تجدیدنظر کنید. شاید در دو روز آینده جایگزین خوبی برای آن کلمه پیدا کنید ولی فعلاً تمرکز خود را برای پیاده‌سازی ایده‌ی خود بگذارید.
پیاده روی کنید. مغز شما نیاز به استراحت دارد. زمانی که بیش از یک ساعت را برای نوشتن یک پاراگراف صرف می‌کنید ۲۰ دقیقه به ذهن خود زمان استراحت بدهید مجددا شروع کنید. استنشاق هوای تازه به مغز شما کمک میکند که ایده های جدید تری بسازد.
مخاطبان خود را تغییر دهید. برخی از مردم به علت شناخت ناکافی از خوانندگان مقاله‌ی خود، writer’s block را تجربه می‌کنند. برای اینکه استرس خود را کاهش دهید فرض کنید که مخاطبان دیگری پیش روی شما هستند. برای مثال فرض کنید برای پدر و مادرتان و یا دوستانتان می‌نویسید.
دانلود رایگان مقاله
دیدگاهتان را بنویسید