روش مطالعه PQRST دکتر ارنست هیلگارد
بهترین روش مطالعه کدام است؟ پاسخ به این سؤال می‌تواند مشکلات آموزشی بسیاری از دانشجویان را برطرف نماید. ازبدو ورود به فضای آموزشی، چالش روش مطالعه همواره مورد توجه دست اندرکاران امور آموزشی بوده است. اساتید فرهنگی با توجه به پیشینه و تجربیات خود، سعی در ارائه بهترین روش‌های علمی برای مطالعه داشته‌اند. در این مطلب روش مطالعه PQRST براساس تحقیقات دکتر ارنست هیلگارد بررسی می‌شود.
دکتر ارنست هیلگارد
دکتر ارنست هیلگارد استاد دانشگاه استنفورد و از نظریه پردازان معروف در روانشناسی است. کتاب‌های منتشر شده از ایشان در بسیاری از مراکز دانشگاهی جهان تدریس می‌شود. کتاب “زمینه روانشناسی ” هیلگارد از پر طرفدارترین کتب روانشناسی در ایران می‌باشد. گروهی ۱۰ نفره متشکل از زبده‌ترین مترجمان و روانشناسان ایران زمین، یکی از معتبرترین ترجمه‌های روانشناسی هیلگارد را ارائه داده‌اند. این کتاب ارزشمند از سال ۱۹۵۳ تا کنون بارها تجدید چاپ شده است. در ادامه مطالبی از این کتاب که می‌تواند راهنمای خوبی برای شیوه‌های مطالعه باشد را مرور خواهیم کرد.
روش مطالعه PQRST چیست؟
روش مطالعه PQRST تکنیکی است که بر اساس خواندن بدون فراموشی و به خاطر سپاری در ذهن و یادگیری استوار است و بنابر گفته دکتر هیلگارد و همکارانش موثرترین روش مطالعه مبتنی بر ذهن می‌باشد. اساس این روش مطالعه بر مبنای ۵ اصل استوار است:
Preview مرور اجمالی
Question سؤال
Read خواندن
Self-recitation تلقین و تکرار
Test آزمون
مرحله P: مرور اجمالی
دانشجو ابتدا با خواندن رئوس مطالب و تصاویر، مروری اجمالی بر موضوع انجام می‌دهد. در این مرحله جزئیات و درک کامل مطلب موردنظر نیست. بهتر است خلاصه مطالب را در پایان فصول مطالعه کرده و به یک دید کلی برسید. در این مرحله هدف ایجاد سؤال در ذهن است. در مرور اجمالی آشنایی و سازماندهی مطالب در ذهن ایجاد می‌شود.
مرحله Q: پرسش کردن
برای یادگیری بهتر می‌بایست عناوین اصلی را به پرسش تبدیل کنید. با خواندن عناوین اصلی و طرح پرسش به دنبال جواب در موضوع باشید. از خود بپرسید مؤلف به دنبال چه چیزی بوده است و با درج این نوشتار قصد داشته چه موضوعی را بیان کند.
مرحله R: خواندن
اکنون زمانی است که می‌بایست مطلب موردنظر را با دقت بخوانید و جزئیات را به خاطر بسپارید. در هنگام مطالعه به دنبال یافتن جواب پرسش‌های مرحله قبل باشید. عبارات و یا مطالب مهم را علامت‌گذاری کنید. در مراحل بعدی به این علامت‌گذاری نیاز پیدا خواهید کرد. در یک مطالعه صحیح بین ۱۵-۱۰ در صد متن علامت‌گذاری شده است. تمام گفتار و مطالب اصلی را با دقت و توجه به مفهوم بخوانید. در این مرحله هیچ نکته‌ای را حذف نکنید و از هیچ موضوعی نگذرید. چگونگی علامت‌گذاری وابسته به خود دانشجوست.
مرحله S: تلقین و تکرار
در اصطلاح عمومی به این مرحله ” درس پس دادن به خود ” گویند. اکنون زمانی است که مطالعه مطالب را با نکات دقیق و جزئیات به اتمام رسانده‌اید. در این مرحله باید بتوانید نکات عمده و موضوعات مطرح‌شده را برای خود بازگو کنید. بدون نگاه کردن به مطلب سعی کنید نکات مهم را بازگو کنید. این مرحله یکی از بهترین روش‌های مطالعه است و به ثبت مطالب در حافظه منجر خواهد شد. لازم به ذکر است که این مرحله با حفظ مطلب تفاوت دارد و می‌بایست مطالب را با زبان خود بیان کنید. اطلاعات ارائه‌شده را با استفاده از جملات و عبارات خود بازگو نمایید.
در صورت امکان مطالب را با صدای بلند برای خود تکرار نمایید. پس از هر قسمت می‌توانید مطالب خود را با متن اصلی مقایسه کنید و به تصحیح اشتباهات بپردازید. این روش مطالعه منجر به سازماندهی مطالب در ذهن می‌شود و با تکرار و به خاطر سپاری، مطالب را فرا خواهید گرفت. برای هر بخش این مراحل را به تفکیک اجرا کنید تا به تسلط موردنظر برسید.
مرحله T: آزمون
همان‌گونه که مشخص است در این مرحله آزمون انجام خواهد شد. در روش مطالعه PQRST آخرین مرحله انجام آزمون توسط خود شماست. این آزمون در پایان هر فصل انجام خواهد شد. خود را برای آزمون آماده کنید. نکات اصلی دروس را مطالعه کنید. از یادداشت‌های خود کمک بگیرید و کل فصل را مرور کنید. خلاصه فصول را بخوانید و آماده انجام آزمون شوید. این مرحله می‌بایست در پایان هر فصل توسط دانشجو انجام شود تا روش مطالعه به یادگیری منجر شود. اهمال در این بخش می‌تواند تمام کل روش مطالعه را با شکست مواجه سازد.
بر طبق پژوهش‌های انجام‌شده روش مطالعه PQRST بر دیگر روش‌های مطالعه ارجحیت دارد. در این روش تکیه‌بر حفظ کردن فعالانه مطالب می‌باشد که با تکرار چندباره مطالب و روخوانی ساده تفاوت آشکاری دارد. پیشنهاد می‌کنیم تمام مراحل را طبق آنچه گفته شد انجام دهید تا به نتیجه موردنظر برسید ولی درصورتی‌که زمان و مجال کافی در اختیار ندارید می‌توانید بر مرحله S تلقین و تکرار تمرکز کنید. با توجه به تفاوت‌های فردی می‌توان زمان در نظر گرفته‌شده برای هر بخش را کم یا زیاد کرد. مهم اجرای گام‌به‌گام مراحل گفته‌شده است که منجر به یادگیری و تثبیت در ذهن خواهد شد.
دانلود رایگان مقاله
دیدگاهتان را بنویسید