ترجمه متن ادبی و رویکردهای ارتقاء کیفیت
ترجمه متن ادبی دامنه گسترده‌ای دارد و رمانهای بلند و کوتاه، نوشته‌های ادبی، کتاب‌های کمیک، فیلم‌نامه‌ها و زیرنویس فیلم و مواردی از این دست را می‌توان در گروه ترجمه متن ادبی قرار داد. ترجمه ادبی ظرافت زیادی دارد و به‌همین دلیل بسیاری از بزرگان، ترجمه ادبی را هنر قلمداد می‌کنند. مترجمی که برای ترجمه متون ادبی آستین بالا می‌زند در کنار تحصیلات دانشگاهی مربوط به رشته ترجمه باید از هوش و ملاحت قلم خوبی نیز برخوردار باشد.
به جرأت می‌توان گفت بدون ترجمه ادبی افکار و هنر انسان‌ها محدود به مردمی می‌شد که به آن زبان صحبت می‌کردند و تمدن‌ها به یکدیگر راهی پیدا نمی‌کردند. در ترجمه متن ادبی نیز مانند هر کار دیگری مواردی وجود دارد که باید برای ارتقا کیفیت ترجمه باید حتماً آن‌ها را انجام دهید، به همین‌منظور در ادامه با هم به این موارد اشاره خواهیم کرد.
تا می‌توانید به زبان‌های مقصد و مبدأ مطالعه کنید
همان‌گونه که در ابتدا گفتیم مترجم باید هوش ترجمه خوبی داشته باشد و رسیدن به این درک و هوش تنها از طریق مطالعه زیاد متن به زبان مقصد و مبدأ میسر خواهد بود. برای نمونه فرض کنیم قصد دارید در حوزه ترجمه انگلیسی به فارسی یک رمان کار کنید، در این حالت باید تاجایی که می‌توانید مطالعه رمانهای انگلیسی و فارسی را بیشتر کنید تا درک کاملی از ترجمه در این دو زبان در ذهن شما شکل بگیرد.
از طرفی مطالعه زیاد در زبان مقصد باعث می‌شود تا لحن شما در ترجمه متن ادبی لحنی امروزی و قابل قبول جامعه باشد، زبان بیشتر از آنچه فکرش را بکنید پویا است و همیشه واژه‌ها و عبارت‌های جدیدی در یک زبان ایجاد می‌شوند و واژه‌های قدیمی می‌میرند. در نتیجه مطالعه زیاد به شما کمک می‌کند تا متنی که ترجمه میکنید به زبان معیار نزدیک‌تر باشد.
نوشتار خود را در زبان مادری تقویت کنید
مترجم‌های زیادی را سراغ داریم که تنها متن را از زبان مقصد به زبان مادری خود ترجمه می‌کنند، دلیل این امر هم کاملاً روشن است چرا که مترجم در حین ترجمه ادبی باید کاملاً خودش را جای نویسنده بگذارد و در چنین شرایطی نگارش متن به زبان مادری لحن ترجمه را تقویت می‌کند. بهترین راه برای تقویت نگارش به زبان مادری نوشتن است، در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد ترجمه متن نمایشنامه دارید، سعی کنید نمایشنامه بنوسید و اگر می‌خواهید شعر ترجمه کنید شعر بگویید.
تحصیلات دانشگاهی رشته ترجمه را دست‌کم نگیرید
خوشبختانه این روزها رشته مطالعات ترجمه پیشرفت بسیار خوبی در کشور ما داشته است، به لطف حضور در رشته‌های دانشگاهی مربوط با ترجمه می‌توانید در کنار گرفتن مدرک معتبر، دانش ترجمه ادبی خود را نیز افزایش دهید. در کنار رشته‌های دانشگاهی ترجمه می‌توانید در دوره‌های خصوصی که مؤسسات و استادان بزرگ این حرفه برگزار می‌کنند شرکت کنید.
برای ترجمه متن، نویسنده را بیشتر بشناسید
متنی که نویسنده نوشته قسمتی از شخصیت و طرز فکر وی است و در نتیجه برای ترجمه متن های این نویسنده، به هر اندازه که اطلاعات بیشتری در خصوص وی بدست آورید بهتر می‌توانید ترجمه کنید. برای روشن شدن این موضوع برای این پرسش‌ها پاسخی پیدا کنید:
- متن در چه زمانی و کجا نوشته شده است؟
- نویسنده اهل کجا است؟
- در زمان نگارش این متن چه چیزهایی بر روی نویسنده تأثیر گذاشته است؟
- نویسنده چه مطالب دیگری نوشته است؟
- آیا در این متن به سایر متون ادبی ارجاع داده شده است؟
خطرهای ترجمه را بشناسید
همان‌گونه که حتماً می‌دانید مترجم با ترجمه کتاب یا نوشته به نوعی آن کتاب را تأیید می‌کند در نتیجه توجه داشته باشید متنی که ترجمه میکنید با نظرات و استانداردهای زندگی شما سازگار باشد، چرا که در صورت بروز اختلاف‌نظر در خصوص محتوای این متن باید بتوانید از آن دفاع کنید.
هیچ ترجمه‌ای بی‌عیب نیست
ترجمه متن پیدا کردن جایگزین برای واژه‌ها بین زبان مبدأ و مقصد نیست و مترجم باید ساختار جمله را از زبان مبدأ به زبان مقصد با لحنی شیوا منتقل کند. در این فرآیند احتمال زیادی وجود دارد که معانی مختلفی منتقل نشود. از چنین اتفاقی گریزی نیست و نباید نگران این اشتباه‌ها بود در عوض می‌توان منظور نویسنده را که واژه مناسبی در زبان مقصد برای آن وجود ندارد در قسمت پانویس توضیح داد. از طرف دیگر بهتر است متنی که ترجمه کرده‌اید توسط یک ویراستار کاربلد به لحاظ مقابله ترجمه و نحوه نگارش بررسی شود.
پیدا کردن ناشر
ترجمه ادبی هفت‌خوان بزرگی دارد که یکی از مهم‌ترین این خوان‌ها پیدا کردن ناشر است، پیشنهاد می‌کنیم با ناشرین مختلف در ارتباط باشید، در مجامع ادبی که ناشرین حضور دارند شرکت کنید و به هر نحوی که می‌توانید ارتباط خوبی با ناشرین برای چاپ و انتشار کتاب ایجاد نمایید. در حین بستن قرار داد ترجمه ادبی با ناشر باید دقت زیادی به ضوابط و ملاحظات این کار داشته باشید.
عضو موسسه‌های ترجمه شوید
موسسه‌های ترجمه آنلاین بستر خوبی را برای کارفرمایانی ایجاد می‌کنند که به دنبال مترجمین متخصص می‌گردند، این روزها به لطف حضور اینترنت با عضو شدن در موسسه‌های ترجمه آنلاین قادر خواهید بود در هر نقطه از کشور سفارش مشتریان را دریافت کنید.
از تمرین و کسب تجربه غافل نشوید
به احتمال زیاد شما هم شنیده‌اید که می‌گویند کار نیکو کردن از پر کردن است، بنابر این از هر فرصتی برای ترجمه استفاده کنید، حتی روزانه ۱۵ دقیقه ترجمه، کمک زیادی در افزایش تجربه شما خواهد داشت.
این مطلب را هم بخوانید:
دانلود رایگان مقاله
دیدگاهتان را بنویسید