۹ اشتباه کوچک در ترجمه که مشکلات بزرگی آفرید
دانستن اینکه چگونه به دو زبان صحبت کنید با آموختن اینکه چگونه ترجمه کنید هیچ ارتباطی ندارد. ترجمه مهارتی خاص است که درنتیجه‌ی پشتکار باعث تبدیل‌شدن شما به یک مترجم حرفه‌ای می‌شود. کتاب‌های ترجمه‌شده‌ی زیادی از مترجمان حرفه‌ای Nataly Kelly وJost Zetzsche دیده‌ایم. آن‌ها سفر هیجان‌انگیزی در دنیای ترجمه داشته‌اند. سفری پر از داستان‌های جالب از ترجمه‌ی متن پیام افراد داوطلب شرکت در گروه امداد برای نجات زلزله‌زدگان هائیتی تا ترجمه‌های پر چالش بازی‌های المپیک و جام جهانی. اهمیت ترجمه زمانی مشخص می‌شود که در آن اشتباهی صورت می‌گیرد. در این مطلب ۹ نمونه از اشتباهاتی که این دو مترجم در کتابشان به آن‌ها اشاره کردند را نقل می‌کنیم تا نشان دهیم که اشتباه در ترجمه تا چه حد می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
کلمه‌ی هفتادویک میلیون دلاری
در سال ۱۹۸۰، Willie Ramirez هجده‌ساله در بیمارستان فلوریدا در حالت کما، بستری شد. دوستان و خانواده‌ی او سعی می‌کردند تا شرایط ویلی را برای پرستاران و پزشک معالج او توصیف کنند. ولی تمام آن‌ها فقط به زبان اسپانیایی صحبت می‌کردند. یکی از کارکنان بیمارستان که دوزبانه بود مسئولیت ترجمه را بر عهده داشت. او واژه‌ی intoxicado در اسپانیایی را به واژه‌ی مست در انگلیسی نسبت داد. یک مترجم حرفه‌ای می‌داند که intoxicado در معنای مسموم نیز به کار می‌رود و این به معنای کسی که الکل یا مواد مخدر مصرف کرده و به‌اصطلاح مست است، نمی‌باشد. خانواده‌ی ویلی معتقد بودند که او از مسمومیت غذایی به این وضع درآمده است. درواقع مشکل اصلی ویلی خونریزی مغزی بود ولی پزشکان با توجه به برخی علائم یقین بردند که وی به علت مصرف بیش‌ازاندازه‌ی مواد مخدر و تأخیر در مراجعه به پزشک به کما فرورفته است. نتیجه‌ی سو تفاهم در ترجمه، تشخیص غلط پزشکان در معالجه و تمامی این کش مکش‌ها، ۷۱ میلیون دلار هزینه‌ی درمان برای ویلی بود.
شهوات شما برای آیندگان!
در سال ۱۹۹۷ رئیس‌جمهور کارتر سفری به لهستان داشت. وزارت امور خارجه‌ی لهستان فرد روسی را که لهستانی می‌دانست را به‌عنوان مترجم استخدام کرد. این فرد اصلاً مترجم حرفه‌ای به شمار نمی‌رفت.
کارتر در انتهای سخنرانی خود جملاتی را گفت که مترجم آن‌ها را به لهستانی برگرداند و دردسرساز شد. مثلاً کارتر گفت «زمانی که من آمریکا را ترک کردم» و مترجم ترجمه کرد «من ایالات‌متحده را رها کردم» و در قسمتی دیگر کارتر گفت «آرمان و آرزوی شما برای آیندگان است» و مترجم ترجمه کرد «شهوت شما برای آیندگان است». همین اشتباه بهانه‌ی بزرگی به دست رسانه‌های هر دو کشور داد.
ما شمارا به خاک می‌سپاریم
در دوران جنگ سرد، Nikita Khrushchev، نخست‌وزیر شوروی در سخنرانی‌های خود عبارتی به زبان آورد که بعد از ترجمه به زبان روسی، تحت معنای «شمارا به خاک می‌سپاریم» پخش شد. شنوندگان این جمله را به‌عنوان یک تحدید برای استفاده از صلاح هسته‌ای و کشتارجمعی مردمان آمریکا تلقی کردند و در مقابل تنش و مشکلات مابین روسیه و ایالات‌متحده دوچندان شد. ترجمه تا حد زیادی تحت‌اللفظی بود. اصل جمله «ما زنده می‌مانیم تا شمارا به خاک بسپاریم» و یا «ما بیشتر از شما دوام می‌آوریم» بود. درست است که جمله‌ی اصلی هم چندان دوستانه نبود ولی تهدید به شمار نمی‌آمد.
DO NOTHING
در سال ۲۰۰۹، بانک HSBC، یک کمپین ۱۰ میلیون دلاری برای تغییر علامت تجاری شرکت‌های بزرگ تشکیل داد تا آسیب‌ها را ترمیم کند با شعار «انگار که هیچ اتفاقی نیفتاده است». ولی این شعار تحت عنوان «هیچ کاری انجام‌نشده» در سرتاسر جهان ترجمه شد.
به هم ریختن بازار
در بازار پراسترس و تنش ارز آمریکا، ارزش دلار به علت ترجمه‌ی انگلیسی ضعیف یک مترجم از مقاله‌ی Guan Xiangdong چین و بزرگنمایی این اشتباه در رسانه‌های اینترنتی، سقوط کرد. برخلاف ترجمه که بسیار معتبر تلقی شد، مقاله‌ی اصلی یک مرور سطحی از گزارش‌های مالی بود.
چه چیزی روی سر موسی است؟
Jerome قدیس حامی مترجمان، روی زبان عبری مطالعه می‌کند تا بتواند به‌جای نسخه‌ی قرن سوم یونانی متن‌ها که همگان از آن استفاده کرده‌اند، متون اصلی عهد عقیق را به زبان لاتین ترجمه نماید. در نسخه‌ی لاتین نهایی که برای تعداد زیادی از نوشته‌ها به‌عنوان منبع تلقی شد، یک اشتباه برجسته به چشم می‌خورد.
هنگامی‌که موسی از کوه سینا پایین آمد روی سرش یک درخشندگی یا در زبان عبری karan، دیده می‌شد. Jerome واژه‌ی karan را با keren که به معنای شاخ است، اشتباه گرفت. این اشتباه قرن‌ها باعث تصور غلط مردم شد و نقاشی‌ها و مجسمه‌های موسی با شاخی روی سر است.
شکلات
در دهه‌ی ۵۰ که کارخانه‌های شکلات‌سازی در ژاپن مردم را برای خرید شکلات در روز ولنتاین، تشویق می‌کردند، یک اشتباه در ترجمه توسط یکی از کارخانه‌ها، مردم را به این باور رساند که در روز ولنتاین مرسوم است که زنان برای مردان شکلات بخرند؛ و این اشتباه کاملاً در بین مردم جا افتاد. همه‌ی مردان ژاپنی در روز ۱۴ فوریه از خانم‌ها شکلات‌هایی با شکل قلب هدیه می‌گیرند؛ و در ۱۴ مارس مردان این لطف خانم‌ها را جبران می‌کنند.
شما باید Sheng Long را شکست دهید.
در بازی ویدیوییِ ژاپنی Street Fighter یکی از کاراکترها می‌گوید؛ اگر نتوانید بر Rising Dragon Punch غلبه کنید، برنده نخواهید شد. بعدازاینکه این جمله از ژاپنی به انگلیسی ترجمه گردید کاراکتر نقش Rising Dragon تبدیل به Sheng Long شد. حروف مشابه در زبان ژاپنی ممکن است به اشکال مختلفی خوانده شوند و مترجم بدون توجه به این موضوع باعث ظهور یک شخصیت جدید در بازی شد.
بازیکنان برای فهمیدن اینکه Sheng Long کیست و چگونه می‌توانند او را شکست دهند، دیوانه می‌شوند. در روز یک آوریل ۱۹۹۲، بازی Electronic Gaming Monthly به شکل استادانه‌ای، دستورالعملی برای پیدا کردن Sheng Long در قالب دروغ یک آوریل ارائه داد. جالب‌توجه این است که تا روز یک دسامبر کسی متوجه نشد که این دستورالعمل تنها یک فریب بوده است و بازیکنان وقت زیادی را برای فهمیدن راه بازی کردن تلف‌کرده بودند.
پیمان Waitangi
در سال ۱۸۴۰ دولت بریتانیا در یک معامله با سران Maori در نیوزلند شرکت کرد. سران Maori خواهان امنیت در مقابل محکومین و غارتگران، ملوانان و معامله‌گرانی که به روستاهایشان می‌آمدند، بودند و بریتانیا خواهان گسترش منابع استعماری خود بود. این پیمان Waitangi نام گرفت و هر دو طرف آن را امضا کردند؛ اما آن‌ها به‌جای امضای یک سند مشترک دو سند مختلف را امضا نمودند. در نسخه‌ی انگلیسی‌زبان این سند، دولت Maori تمام قدرت و حاکمیت خود را بدون شرط به ملکه‌ی انگلستان واگذار کرده بود و در نسخه‌ی Maori، آن‌ها درازای دریافت مبلغی از بریتانیا حاکمیت را واگذار کردند ولی حکومت را در دست خود نگه می‌داشتند. آن‌ها فکر می‌کردند طبق یک سیستم حقوقی، حق خود را برای حکومت به دولت خودشان حفظ کرده‌اند؛ اما چگونگی این موضوع مشخص نبود. نسل‌های بعد نیز تا مدت‌ها درگیر معنای این پیمان شدند که هنوز هم برقرار است.
دانلود رایگان مقاله
دیدگاهتان را بنویسید