آشنایی با مترجمین برجسته ایرانی – این قسمت استاد محمد قاضی
مترجم تأثیرگذارترین فردی است که می‌تواند فرهنگ‌ها را باهم آشتی دهد. ترجمه کاری است دشوار که نیازمند شناخت فرهنگی است. هر کس که دانش‌آموخته ترجمه باشد لزوماً مترجم خوبی نیست. به‌راستی چگونه می‌توان مترجم خوبی شد؟ شناخت فرهنگ و تمدن بشری بدون تلاش مترجمین امکان‌پذیر نیست. در تمام ملل مترجمین بار انتقال فرهنگ را به دوش می‌کشند. در ایران کم نیستند مترجمین برجسته‌ای که حق والایی بر اعتلای فرهنگ ایران‌زمین دارند. ترجمانو قصد دارد تا با معرفی مترجمین برجسته ایرانی، گامی هرچند کوچک، در قدردانی از زحمات این بزرگان بردارد. هرچند برخی از بزرگان و مفاخر ادب ایرانی که از بهترین مترجمان ایران نیز می‌باشند دیگر در میان ما نیستند ولی کتاب‌ها و آثار ترجمه آنان برای همیشه ماندگار خواهد ماند.
یادی از استاد محمد قاضی
ایشان یکی از مترجمین برجسته ایرانی می‌باشند که نامی آشنا برای فرهنگ دوستان و اهل ادب محسوب می‌شوند. استاد محمد قاضی از پرکارترین مترجمین ایرانی است که آثار بسیاری را برای فرهنگ ایران به یادگار گذاشت. وی اصالت کردی دارد و در سال ۱۲۹۲ در آذربایجان غربی و شهر مهاباد به دنیا آمده است. محمد قاضی از دوران کودکی و در همان شهر محل تولد به آموختن زبان فرانسه پرداخت.
محمد قاضی بعدها به تهران نقل‌مکان کرد و در سال ۱۳۱۵ دیپلم رشته ادبیات را از مدرسه دارالفنون اخذ کرد؛ و تنها ۳ سال بعد توانست از دانشکده حقوق دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شود. وی در طول دوران تحصیل هیچ‌گاه از آموختن زبان فرانسه دست نکشید. اشتیاق زبان‌آموزی محمد قاضی را به‌سوی ترجمه کشاند. در دهه ۱۳۳۰ اولین کتاب ترجمه‌شده وی به چاپ رسید. هیچ‌کس تصور نمی‌کرد اولین ترجمه این دانش‌آموخته حقوق قضایی با چنین استقبال بی‌نظیری روبرو شود. جزیره پنگوئن‌ها نوشته آناتول فرانس اولین کتابی بود که محمد قاضی ترجمه کرد و با این اثر توانست به همگان نشان دهد که روزی از مترجمین برجسته ایرانی خواهد شد.
محمد قاضی درزمینهٔ نویسندگی و سرودن اشعار نیز بسیار موفق بوده است و پژوهش‌های بسیاری در متون قدیمی و دیوان شاعران داشته است ولی به دلیل علاقه شخصی بیشتر به آثار ترجمه تمایل نشان می‌داد. ترجمه در متون فارسی تأثیر زیادی در ترجمه‌های محمد قاضی داشته است و درواقع فرهنگ‌سازی به‌درستی و با آگاهی صورت گرفته است.
مترجمین برجسته ایرانی نمی‌توانند بدون تسلط به زبان فارسی ترجمه خوبی را ارائه دهند و محمد قاضی این را به‌خوبی می‌دانست. وی تقریباً تمام اشعار فارسی را از حفظ داشت و طبع لطیف وی از همین اشعار نشات می‌گرفت. کیفیت ترجمه وی در حدی بود که با مقیاس‌های سنتی و معیارهای اصیل فارسی هم‌خوانی دارد و خواننده می‌تواند مفاهیم نوشتاری وی را به‌خوبی درک کند.
برخی از مترجمین فقط به ترجمه صرف لغات می‌پردازند و شناختی از زمینه فرهنگی دو کشور ندارند. چنین آثاری پس از زمان کوتاهی به فراموشی سپرده می‌شود. آثار مترجمین برجسته ایرانی، با متن ترجمه درست و شیوا نوشته می‌شود تا جاییکه نام محمد قاضی به‌عنوان مترجم کافی بود تا فروش کتاب تضمین شود.
بااین‌وجود محمد قاضی از معدود مترجمین برجسته ایرانی بود که ترجمه را به‌عنوان شغل و حرفه انتخاب نکرد. وی تا هنگام بازنشستگی کارمند وزارت دارایی بود. کار ترجمه عشق و علاقه استاد محمد قاضی محسوب می‌شد و درآمد چندانی از این راه به دست نمی‌آورد.
محمد قاضی برای ترجمه برخی از آثار به فرانسه سفر کرد و برای یافتن معانی ضرب‌المثل‌ها و اشعار تحقیق و پژوهش‌های بسیاری را انجام داد. یکی از این آثار که پر از مفاهیم خاص می‌باشد دن کیشوت است. ترجمه دن کیشوت سه سال طول کشید. (۱۳۳۶-۱۳۳۳)
محمد قاضی از مترجمین برجسته ایرانی در ۱۳۵۴ دچار بیماری شد. در اواخر عمر سرطان حنجره موجب از دست دادن تارهای صوتی و سکوت استاد شده بود. ولی این بیماری نتوانست خللی در کار ترجمه او به وجود آورد و تا زمان حیات به کار ترجمه می‌پرداخت. راز اقلیم آسمانی آخرین اثر استاد محمد قاضی می‌باشد. وی در سال ۱۳۷۶ و در ۸۴ سالگی درگذشت. بنای یادبودی در کوی دانشگاه مهاباد از ایشان نصب‌شده است.
برخی از آثار استاد محمد قاضی:
دن کیشوت-نویسنده: میگل سروانتس-کلود ولگرد-نویسنده ویکتور هوگو
سپید دندان-نویسنده جک لندن-جزیره پنگوئن‌ها-نویسنده آناتول فرانس
در آغوش خانواده-نویسنده هکتور مالو-شاهزاده و گدا-نویسنده مارک تواین
شازده کوچولو-نویسنده آنتوان دو سنت‌اگزوپری-ساده دل-نویسنده ولتر
مادام بوواری-نویسنده گوستاو فلوبر-نان و شراب -نویسنده اینیاتسیو سیلونه
پنج قصه از هانس کریستیان آندرسن-در نبردی مشکوک -نویسنده جان اشتاین بک
مادر-نویسنده ماکسیم گورکی-زمین و زمان-نویسنده آولکوف
کلیم سامگین-نویسنده ماکسیم گورکی-در زیر یوغ -نویسنده ایوان وازوف
کرد و کردستان-نویسنده واسیلی نیکیتین-حلقه سوم-نویسنده کوستاس تاکتیس
پسرک روزنامه فروش-نویسنده هانس دومینیک-صلاح‌الدین ایوبی-نویسنده آلبر شاندور
نظری به طبیعت و اسرار آن-نویسنده لئون برتون-مهاتما گاندی-نویسنده رومن رولان
آخرین روز یک محکوم-نویسنده ویکتور هوگو-دوریت کوچک-نویسنده چارلز دیکنز
تاریک‌ترین زندان-نویسنده ایوان اولبرخت-نیه توچکا-نویسنده فئودور داستایوسکی
مرده ریگ-نویسنده گی دو موپاسان-کوروش کبیر-نویسنده آلبر شاندور
تپلی-نویسنده گی دو موپاسان-مادر-نویسنده پرل باک-دکتر کنوک-نویسنده ژول رومن
آدم‌ها و خرچنگ‌ها-نویسنده خوزه دو کاسترو-آزادی یا مرگ-نویسنده نیکوس کازانتزاکیس
درباره مفهوم انجیل‌ها-نویسنده کری ولف- ناپلئون تارله-نویسنده
مسیح باز مصلوب-نویسنده نیکوس کازانتزاکیس-ایالات نامتحد-نویسنده ولادیمیر پوزنر
بردگان سیاه-نویسنده کایل آنستوت-ماجرای یک پیشوای شهید-نویسنده اینیاتسیو سیلونه
سرمایه‌داری آمریکا-نویسنده ماریان دوبوزی-ماجراجوی جوان-نویسنده ژاک سروون
داستان کودکی من -نویسنده چارلی چاپلین-فاجعه سرخپوستان آمریکا-نویسنده دی براون
باخانمان-نویسنده هکتور مالو-قربانی-نویسنده کورتزیو مالاپارته
سگ کینه‌توز-نویسنده آلبرتو واسکز فیگه‌رو-زن نانوا-نویسنده مارسل پانیول
قلعه مالویل-نویسنده روبر مرل-زوربای یونانی-نویسنده نیکوس کازانتزاکیس
بیست کشور آمریکای لاتین -نویسنده مارسل نیدرگانگ-دکامرون-نویسنده بوکاچیو
خداحافظ گری کوپر-نویسنده رومن گاری -غروب فرشتگان-نویسنده پاسکال چاکماکیان
خاطرات یک مترجم-سرگذشت ترجمه‌های من -زارا، عشق چوپان از تألیفات وی می‌باشد.
دانلود رایگان مقاله
لیست جالبی هست